کد مطلب:1416 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:414
احکام طهارت
آب مطلق و مضاف
15- آب یا مطلق است یا مضاف , آب مضاف آبی است كه آن را از چیزی بگیرند , مثل آب هندوانه و گلاب , یا با چیزی مخلوط باشد , مثل آبی كه به قدری با گل و مانند آن مخلوط شود , كه دیگر به آن آب نگویند , و غـیـر ایـنها آب مطلق است , و آن بر پنج قسم است : ( اول ) آب كر ( دوم ) آب قلیل ( سوم ) آب جاری ( چهارم ) آب باران ( پنجم ) آب چاه .
آب كر
16- آب كر بنابر مشهور مقدار آبی است كه اگر در ظرفی كه درازا و پهنا و گودی آن هر یك سه وجب و نـیـم است بریزند آن ظرف را پر كند , بنابر این باید مجموع مكسر آن چهل و دو وجب و هفت هشتم وجب بـاشد , ولی ظاهر این است كه اگر سی و شش وجب باشد نیز كفایت می كند , و اما تعیین مقدار آب كر به حسب وزن خالی از اشكال نیست .
17- اگـر عـین نجس مانند بول و خون یا چیزی كه نجس شده است مانند لباس نجس , به آب كر برسد , چنانچه آن آب , بو یا رنگ یا مزه نجاست را بگیرد , نجس می شود , و اگر تغییر نكند نجس نمی شود.
18- اگر بو یا رنگ یا مزه آب كر به واسطه غیر نجاست تغییر كند نجس نمی شود.
19- اگـر عین نجس مانند خون یا آبی كه بیشتر از كر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهـد , چـنـانـچـه مقداری كه تغییر نكرده كمتر از كر باشد تمام آب نجس می شود , و اگر به اندازه كر یا بیشتر باشد , فقط مقداری كه بو یا رنگ یا مزه آن تغییر كرده نجس است .
20- آب فواره اگر متصل به كر باشد , آب نجس را پاك می كند ولی اگر قطره قطره روی آب نجس بریزد آن را پـاك نمی كند , مگر آن كه چیزی روی فواره بگیرند , تا آب آن قبل از قطره قطره شدن به آب نجس متصل شود و بهتر این است كه آب فواره با آب نجس مخلوط گردد.
21- اگر چیز نجس را زیر شیری كه متصل به كر است بشویند آبی كه از آن چیز می ریزد اگر متصل به كر باشد و بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد و عین نجاست هم در آن نباشد پاك است .
22- اگر مقداری از آب كر یخ ببندد و باقی آن به قدر كر نباشد چنانچه نجاست به آن برسد نجس می شود , و هر مقدار از یخ هم آب شود نجس است .
23- آبی كه به اندازه كر بوده , اگر انسان شك كند از كر كمتر شده یا نه , مثل آب كر است , یعنی نجاست را پـاك مـی كـند , و اگر نجاستی هم به آن برسد نجس نمی شود , و آبی كه كمتر از كر بوده و انسان شك دارد به مقدار كر شده یا نه حكم آب كمتر از كر را دارد.
24- كـر بودن آب , به دو راه ثابت می شود : ( اول ) آن كه خود انسان یقین یا اطمینان كند ( دوم ) آن كه دو مرد عادل خبر دهند.
آب قلیل
25- آب قلیل آبی است كه از زمین نجوشد و از كر كمتر باشد.
26- اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد , یا چیز نجس به آن برسد نجس می شود.
ولی اگر با فشار روی چیز نجس بریزد , مقداری كه به آن چیز می رسد نجس است و مقداری كه به آن چیز نرسیده پاك است .
27- آب قلیلی كه برای برطرف كردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد نجس اسـت , و هـمـچنین آب قلیلی كه بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب كشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود مطلقا - بنابر احتیاط لازم - نجس است .
28- آب قـلـیلی كه با آن مخرج بول و غایط را می شویند با پنج شرط چیزی را كه با آن ملاقات كند نجس نمی كند ( اول ) آن كه بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد ( دوم ) نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد ( سـوم ) نـجـاسـت دیگری مثل خون با بول یا غایط بیرون نیامده باشد ( چهارم ) ذره های غایط در آب پیدا نباشد ( پنجم ) بیشتر از مقدار معمول نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.
آب جاری
1/28- آب جاری آبی است كه از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات .
29- آب جـاری اگـر چـه كمتر از كر باشد , چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی كه بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده پاك است .
30- اگر نجاستی به آب جاری برسد , مقداری از آن كه بو یا رنگ یا مزه اش به واسطه نجاست تغییر كرده نجس است .
و طرفی كه متصل به چشمه است اگر چه كمتر از كر باشد پاك است .
و آبـهای طرف دیگر نهر اگر به اندازه كر باشد یا به واسطه آبی كه تغییر نكرده به آب طرف چشمه متصل باشد , پاك وگرنه نجس است .
31- آب چـشمه ای كه جاری نیست ولی طوری است كه اگر از آن بردارند باز می جوشد , حكم آب جاری را ندارد , یعنی اگر نجاست به آن برسد و كمتر از كر باشد نجس می شود.
32- آبی كه كنار نهر ایستاده و متصل به آب جاری است , حكم آب جاری را ندارد.
33- چـشـمه ای كه مثلا در زمستان می جوشد و در تابستان از جوشش می افتد , فقط وقتی كه می جوشد حكم آب جاری را دارد.
34- آب حوضچه حمام اگر كمتر از كر باشد , چنانچه به خزینه ای كه آبش به ضمیمه آب حوض به اندازه كر است متصل باشد و به ملاقات نجس بو یا رنگ یا مزه آن تغییر نكند نجس نمی شود.
35- آب لـولـه های حمام و عمارات كه از شیرها و دوشها می ریزد اگر به ضمیمه حوضی كه متصل به آن است به قدر كر باشد حكم كر را دارد.
36- آبـی كـه روی زمـین جریان دارد ولی از زمین نمی جوشد , چنانچه كمتر از كر باشد و نجاست به آن بـرسـد نـجـس مـی شـود , امـا اگر با فشار جاری باشد و نجاست به پایین آن برسد طرف بالای آن نجس نمی شود.
آب باران
37- چـیزی كه نجس است و عین نجاست در آن نیست به هر جای آن یك مرتبه باران برسد پاك می شود مـگـر بدن و لباسی كه به بول نجس شده باشد كه در این دو بنابر احتیاط دو مرتبه لازم است و در فرش و لباس و مانند اینها فشار لازم نیست , البته باریدن دو سه قطره فایده ندارد بلكه باید طوری باشد كه بگویند باران می آید.
38- اگر باران بر عین نجس ببارد و به جای دیگر ترشح كند , چنانچه عین نجاست همراه آن نباشد و بو یا رنـگ یـا مزه نجاست نگرفته باشد پاك است , پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح كند , چنانچه ای ذره ای خون در آن باشد , یا آن كه بو یا رنگ یا مزه خون گرفته باشد نجس می باشد.
39- اگـر بـر سقف عمارت یا روی بام آن عین نجاست باشد , تا وقتی باران به بام می بارد , آبی كه به چیز نـجس رسیده و از سقف یا ناودان می ریزد پاك است , ولی بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبی كه می ریزد , به چیز نجس رسیده است , نجس می باشد.
40- زمین نجسی كه باران بر آن ببارد پاك می شود , و اگر باران بر زمین جاری شود و در حال باریدن به جای نجسی كه زیر سقف است برسد آن را نیز پاك می كند.
41- خاك نجسی كه آب باران به وصف اطلاق همه اجزای آن را فرابگیرد پاك می شود.
42- هـرگـاه آب باران در جایی جمع شود , اگر چه كمتر از كر باشد در موقعی كه باران می آید حكم آب كـر را دارد و چـنـانچه چیز نجس را در آن بشویند و آب بو یا رنگ یا مزه نجاست نگیرد آن چیز نجس پاك می شود.
43- اگـر بـر فـرش پـاكی كه روی زمین نجس است باران ببارد و در حال باریدن از فرش به زمین برسد فرش نجس نمی شود و زمین هم پاك می گردد.
آب چاه
44- آب چـاهی كه از زمین می جوشد , اگر چه كمتر از كر باشد چنانچه نجاست به آن برسد , تا وقتی كه بـو یـا رنـگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده پاك است ولی مستحب است پس از رسیدن بعضی از نجاستها , مقداری كه در كتابهای مفصل گفته شده از آب آن بكشند.
45- اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد , چنانچه تغییر آب چاه از بین برود , پاك می شود , و بهتر این است كه با آبی كه از چاه می جوشد مخلوط گردد.
46- اگـر آب باران در گودالی جمع شود و كمتر از كر باشد , پس از ایستادن باران به رسیدن نجاست به آن نجس می شود.
15- آب یا مطلق است یا مضاف , آب مضاف آبی است كه آن را از چیزی بگیرند , مثل آب هندوانه و گلاب , یا با چیزی مخلوط باشد , مثل آبی كه به قدری با گل و مانند آن مخلوط شود , كه دیگر به آن آب نگویند , و غـیـر ایـنها آب مطلق است , و آن بر پنج قسم است : ( اول ) آب كر ( دوم ) آب قلیل ( سوم ) آب جاری ( چهارم ) آب باران ( پنجم ) آب چاه .
آب كر
16- آب كر بنابر مشهور مقدار آبی است كه اگر در ظرفی كه درازا و پهنا و گودی آن هر یك سه وجب و نـیـم است بریزند آن ظرف را پر كند , بنابر این باید مجموع مكسر آن چهل و دو وجب و هفت هشتم وجب بـاشد , ولی ظاهر این است كه اگر سی و شش وجب باشد نیز كفایت می كند , و اما تعیین مقدار آب كر به حسب وزن خالی از اشكال نیست .
17- اگـر عـین نجس مانند بول و خون یا چیزی كه نجس شده است مانند لباس نجس , به آب كر برسد , چنانچه آن آب , بو یا رنگ یا مزه نجاست را بگیرد , نجس می شود , و اگر تغییر نكند نجس نمی شود.
18- اگر بو یا رنگ یا مزه آب كر به واسطه غیر نجاست تغییر كند نجس نمی شود.
19- اگـر عین نجس مانند خون یا آبی كه بیشتر از كر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهـد , چـنـانـچـه مقداری كه تغییر نكرده كمتر از كر باشد تمام آب نجس می شود , و اگر به اندازه كر یا بیشتر باشد , فقط مقداری كه بو یا رنگ یا مزه آن تغییر كرده نجس است .
20- آب فواره اگر متصل به كر باشد , آب نجس را پاك می كند ولی اگر قطره قطره روی آب نجس بریزد آن را پـاك نمی كند , مگر آن كه چیزی روی فواره بگیرند , تا آب آن قبل از قطره قطره شدن به آب نجس متصل شود و بهتر این است كه آب فواره با آب نجس مخلوط گردد.
21- اگر چیز نجس را زیر شیری كه متصل به كر است بشویند آبی كه از آن چیز می ریزد اگر متصل به كر باشد و بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد و عین نجاست هم در آن نباشد پاك است .
22- اگر مقداری از آب كر یخ ببندد و باقی آن به قدر كر نباشد چنانچه نجاست به آن برسد نجس می شود , و هر مقدار از یخ هم آب شود نجس است .
23- آبی كه به اندازه كر بوده , اگر انسان شك كند از كر كمتر شده یا نه , مثل آب كر است , یعنی نجاست را پـاك مـی كـند , و اگر نجاستی هم به آن برسد نجس نمی شود , و آبی كه كمتر از كر بوده و انسان شك دارد به مقدار كر شده یا نه حكم آب كمتر از كر را دارد.
24- كـر بودن آب , به دو راه ثابت می شود : ( اول ) آن كه خود انسان یقین یا اطمینان كند ( دوم ) آن كه دو مرد عادل خبر دهند.
آب قلیل
25- آب قلیل آبی است كه از زمین نجوشد و از كر كمتر باشد.
26- اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد , یا چیز نجس به آن برسد نجس می شود.
ولی اگر با فشار روی چیز نجس بریزد , مقداری كه به آن چیز می رسد نجس است و مقداری كه به آن چیز نرسیده پاك است .
27- آب قلیلی كه برای برطرف كردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد نجس اسـت , و هـمـچنین آب قلیلی كه بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب كشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود مطلقا - بنابر احتیاط لازم - نجس است .
28- آب قـلـیلی كه با آن مخرج بول و غایط را می شویند با پنج شرط چیزی را كه با آن ملاقات كند نجس نمی كند ( اول ) آن كه بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد ( دوم ) نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد ( سـوم ) نـجـاسـت دیگری مثل خون با بول یا غایط بیرون نیامده باشد ( چهارم ) ذره های غایط در آب پیدا نباشد ( پنجم ) بیشتر از مقدار معمول نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.
آب جاری
1/28- آب جاری آبی است كه از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات .
29- آب جـاری اگـر چـه كمتر از كر باشد , چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی كه بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده پاك است .
30- اگر نجاستی به آب جاری برسد , مقداری از آن كه بو یا رنگ یا مزه اش به واسطه نجاست تغییر كرده نجس است .
و طرفی كه متصل به چشمه است اگر چه كمتر از كر باشد پاك است .
و آبـهای طرف دیگر نهر اگر به اندازه كر باشد یا به واسطه آبی كه تغییر نكرده به آب طرف چشمه متصل باشد , پاك وگرنه نجس است .
31- آب چـشمه ای كه جاری نیست ولی طوری است كه اگر از آن بردارند باز می جوشد , حكم آب جاری را ندارد , یعنی اگر نجاست به آن برسد و كمتر از كر باشد نجس می شود.
32- آبی كه كنار نهر ایستاده و متصل به آب جاری است , حكم آب جاری را ندارد.
33- چـشـمه ای كه مثلا در زمستان می جوشد و در تابستان از جوشش می افتد , فقط وقتی كه می جوشد حكم آب جاری را دارد.
34- آب حوضچه حمام اگر كمتر از كر باشد , چنانچه به خزینه ای كه آبش به ضمیمه آب حوض به اندازه كر است متصل باشد و به ملاقات نجس بو یا رنگ یا مزه آن تغییر نكند نجس نمی شود.
35- آب لـولـه های حمام و عمارات كه از شیرها و دوشها می ریزد اگر به ضمیمه حوضی كه متصل به آن است به قدر كر باشد حكم كر را دارد.
36- آبـی كـه روی زمـین جریان دارد ولی از زمین نمی جوشد , چنانچه كمتر از كر باشد و نجاست به آن بـرسـد نـجـس مـی شـود , امـا اگر با فشار جاری باشد و نجاست به پایین آن برسد طرف بالای آن نجس نمی شود.
آب باران
37- چـیزی كه نجس است و عین نجاست در آن نیست به هر جای آن یك مرتبه باران برسد پاك می شود مـگـر بدن و لباسی كه به بول نجس شده باشد كه در این دو بنابر احتیاط دو مرتبه لازم است و در فرش و لباس و مانند اینها فشار لازم نیست , البته باریدن دو سه قطره فایده ندارد بلكه باید طوری باشد كه بگویند باران می آید.
38- اگر باران بر عین نجس ببارد و به جای دیگر ترشح كند , چنانچه عین نجاست همراه آن نباشد و بو یا رنـگ یـا مزه نجاست نگرفته باشد پاك است , پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح كند , چنانچه ای ذره ای خون در آن باشد , یا آن كه بو یا رنگ یا مزه خون گرفته باشد نجس می باشد.
39- اگـر بـر سقف عمارت یا روی بام آن عین نجاست باشد , تا وقتی باران به بام می بارد , آبی كه به چیز نـجس رسیده و از سقف یا ناودان می ریزد پاك است , ولی بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبی كه می ریزد , به چیز نجس رسیده است , نجس می باشد.
40- زمین نجسی كه باران بر آن ببارد پاك می شود , و اگر باران بر زمین جاری شود و در حال باریدن به جای نجسی كه زیر سقف است برسد آن را نیز پاك می كند.
41- خاك نجسی كه آب باران به وصف اطلاق همه اجزای آن را فرابگیرد پاك می شود.
42- هـرگـاه آب باران در جایی جمع شود , اگر چه كمتر از كر باشد در موقعی كه باران می آید حكم آب كـر را دارد و چـنـانچه چیز نجس را در آن بشویند و آب بو یا رنگ یا مزه نجاست نگیرد آن چیز نجس پاك می شود.
43- اگـر بـر فـرش پـاكی كه روی زمین نجس است باران ببارد و در حال باریدن از فرش به زمین برسد فرش نجس نمی شود و زمین هم پاك می گردد.
آب چاه
44- آب چـاهی كه از زمین می جوشد , اگر چه كمتر از كر باشد چنانچه نجاست به آن برسد , تا وقتی كه بـو یـا رنـگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده پاك است ولی مستحب است پس از رسیدن بعضی از نجاستها , مقداری كه در كتابهای مفصل گفته شده از آب آن بكشند.
45- اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد , چنانچه تغییر آب چاه از بین برود , پاك می شود , و بهتر این است كه با آبی كه از چاه می جوشد مخلوط گردد.
46- اگـر آب باران در گودالی جمع شود و كمتر از كر باشد , پس از ایستادن باران به رسیدن نجاست به آن نجس می شود.